zondag 30 januari 2022

Waarom bidden wij in het Latijn? - 2 Niet omdat wij de volkstaal afwijzen!

Wij hebben nog veel meer redenen om in het Latijn te willen blijven bidden.

In de volkstaal kunnen al te populaire, aan het dagelijks spraakgebruik ontleende elementen insluipen die afleiden van hetgeen wezenlijk is in onze godsdienstige beleving. Dat neemt overigens bepaald niet weg, dat ook in het Nederlands prachtige teksten en liederen bestaan; waardering voor het Latijn betekent geen afwijzing van het Nederlands, zoals ook het steunen van acties voor Afrika  geen afwijzing betekent van andere goede doelen. Het Tweede Vaticaans Concilie heeft uitdrukkelijk (tot twee maal toe) in het besluit (constitutie) over de liturgie, genaamd 'Sacrosanctum Concilium' bepaald, dat het Latijn in de vernieuwde liturgie moet worden bewaard, evenwaardig maar niet gelijk aan de volkstaal. Sommige mensen voelen zich bijzonder aangesproken door de liturgie in het Latijn, anderen door de volkstaal en voor weer anderen geldt dat zij wel van afwisseling houden. Varietas delectat (verandering van spijs doet eten). Of het nodig en wenselijk is een liturgische tekst direct woord voor woord te verstaan, laat zich betwisten; wij vieren in de liturgie heilige geheimen (sacra mysteria) die per definitie ons menselijk begrip te boven gaan. In ieder geval is het eenvoudig met behulp van een tweetalig missaal of een gelegenheidstekstboekje de liturgie in het Latijn te volgen. Ook bij het Latijnse brevier bestaat een Nederlandse versie (die niet overal gelijk loopt maar voor het overgrote deel wel en de rest kan worden nageslagen).

Wie doordat hij regelmatig naar de kerk gaat, vertrouwd is met de teksten, behoeft niet steeds in de vertaling te kijken om te weten wat er wordt gezegd. Als bijvoorbeeld in Lourdes tijdens de internationale hoogmis door honderden bisschoppen en (andere) priesters vanuit allerlei delen van de wereld in het Latijn de consecratiewoorden worden uitgesproken, weet iedere gelovige wat daar wordt gezegd en wat daar gebeurt; brood en wijn veranderen in het Lichaam en Bloed van onze Verlosser, Jezus Christus, die zich uit liefde aan ons geschonken heeft en blijft schenken ter verlossing uit ons beperkt, gebroken en zondig bestaan waarin wij (in de woorden van de apostel Paulus) wat wij niet willen, wel en wat wij wel willen, niet doen.